De Duikplank
In gesprek over de onderwijshuisvesting in Dongen
Op 16 december 2021 heeft de gemeenteraad een positief besluit genomen over de kredieten voor de nieuwbouw van drie integrale kindcentra in de gemeente Dongen; in totaal werd €11.671.000 toegekend om de nieuwbouw voor vier scholen en hun kindpartners te gaan realiseren.
In deze editie van De Duikplank duiken we samen met Vivianne en Sylvia de diepte in over dit onderwerp.
Geen luxe, maar noodzaak Nu de kredieten toegekend zijn, kunnen we het nieuwe jaar 2022 starten met de ontwikkeling van deze nieuwbouw op drie plekken in onze gemeente. Dat is nogal wat, zeker kijkend naar de schaal van de gemeente Dongen. Maar het is zeker geen luxe. Het is vooral ontzettend nodig; de gebouwenvoorraad (schoolgebouwen) in Dongen is zodanig verouderd dat het nodig is om tot vernieuwing te komen. Zo voldoen de gebouwen op dit moment niet meer aan de klimaat- en ventilatie-eisen. Een deel van de gebouwen is te klein geworden, andere juist weer te groot en kinderopvang is nog op weinig plekken geïntegreerd in het schoolgebouw. Daarnaast zijn het allemaal gebouwen uit de jaren ’60, ’70, en ’80. De huidige manier van onderwijs en lesgeven is sterk veranderd ten opzichte van vijftig jaar geleden. Voor deze projecten is in december in totaal ruim €11,5 miljoen euro vrijgemaakt. Eerder werd voor Integraal Kindcentrum (IKC) Beljaart ook al €6,3 mln toegekend. Daarmee kunnen we nu voor de vier scholen: Heilig Hart (IKC Beljaart), De Springplank en De Wegwijzer (samen in IKC ’s Gravenmoer) en J.J. Anspach (IKC Anspach) aan de slag.
Achtergrond
In 2017 is er een start gemaakt met het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP). Dit werd voornamelijk ingegeven door de geschetste noodzaak van de verouderde gebouwen, maar ook door onder andere ontwikkelingen in de samenleving, de behoefte aan kinderopvang, sport, cultuur, en de ontwikkeling van scholen richting multidisciplinaire gebouwen. Het is de bedoeling dat een school de ontmoetingsplek van de wijk gaat worden waar meerdere functies, leeftijdsgroepen en doelgroepen samen onder één dak bij elkaar komen. En belangrijk: de integrale kindcentra (IKC’s) worden plekken waar een doorgaande ontwikkellijn voor kinderen van 0-12 jaar goed mogelijk gemaakt wordt. Een goede samenwerking dus, tussen onderwijs en kinderopvang, zodat de kinderen voordeel hebben bij die verschillende expertises onder 1 dak. Een vertrouwde omgeving ook, zonder ‘harde knip’ tussen kinderopvang en school. Landelijk en ook internationaal is die beweging al jaren zichtbaar, gesteund door wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat dit voor de ontwikkeling van kinderen toegevoegde waarde heeft. Een van de hoofdvragen was dan ook “hoe gaan we ervoor zorgen dat de samenwerking tussen de partijen die er zijn voor de kinderen in Dongen, nóg verder verbeterd wordt?”. Goede onderwijshuisvesting een wettelijke verantwoordelijkheid van de gemeente. Gebouwen hebben over het algemeen een technische levensduur van zo’n 40 jaar en de schoolgebouwen in de gemeente Dongen zijn haast allemaal ouder dan 40 jaar. Genoeg reden dus voor dat IHP.
“We verwachten dat we rond 2030 bijna de complete (school)gebouwenvoorraad van de gemeente Dongen hebben vervangen.”
Integraal Huisvestingsplan Onderwijs
In 2017 was Bea van Beers onze onderwijswethouder. Samen met haar en de schoolbesturen hebben we een onderwijshuisvestingsplan opgesteld waarin goed is gekeken naar wat nodig is voor nieuwer en beter onderwijs in de gemeente. Later, in september 2017, is het plan vastgesteld door de raad. Onderdeel van het huisvestingsplan was ook om het aantal schoollocaties terug te brengen van elf naar acht: op drie plekken in de gemeente brengen we in de IKC’s twee scholen onder één dak (in ’s Gravenmoer, Biezen en West).
Het IHP gaat naast de gebouwenkwaliteit ook over ambities en de inhoud; het gaat dus over verbinding tussen onderwijs en kinderopvang, maar het liefst ook breder. Door het samenbrengen van deze verschillende partijen kunnen verschillende doelgroepen en leeftijden elkaar gaan ontmoeten. Al met al leidt dit tot een minder groot gebouwenbestand en meer levendigheid. Een mooi voorbeeld van zo’n samenbrenging van partijen komt ook in ’s Gravenmoer. Daar worden straks twee scholen, een kinderopvang en een gymzaal onder één dak gebracht, samen op een terrein waar ook de sportverenigingen zitten. Zo is er dus verbinding tussen onderwijs, kinderopvang, verenigingen, binnen- en buitensport! In diezelfde tijd werd trouwens ook nog het nieuwe gebouw van het Cambreur College ontwikkeld, waar we erg trots op zijn. En ondertussen is het eerste IKC (Integraal Kind Centrum) in Dongen Vaart al gebouwd en in gebruik genomen. Daar zitten nu de peuteropvang en de Sint-Agnesschool in. In 2025 wordt daar ook het jeugdcentrum naar verplaatst. We verwachten dat we rond 2030 (bijna) de complete (school)gebouwenvoorraad van de gemeente Dongen hebben vervangen.
"We hebben pijnlijke keuzes moeten maken"
Hindernissen
Gaandeweg het proces hebben we een aantal hindernissen moeten nemen: In 2019 lag er een bezuinigingstaakstelling waarin we alternatieve financieringsmogelijkheden voor de onderwijshuisvesting hebben verkend. In 2020 kregen we te maken met Corona en werden majeure besluiten uitgesteld. Daarnaast stond voor de scholen ook alles op zijn kop, zij moesten toen andere prioriteiten stellen (noodopvang, et cetera). Eind 2020 konden de plannen eindelijk weer worden opgepakt. De bouwprijzen waren tegen die tijd wel veranderd: de markt was namelijk uit balans geraakt, en materiaal en bouwpersoneel was schaars geworden. De kostenramingen zijn toen geactualiseerd.
In relatie tot de schuldenquote - die op hetzelfde moment voor de gemeente bepaald werd - was dat een spannend traject. Er is veel tijd en energie besteed om samen met de schoolbesturen aan de raad uit te leggen hoe belangrijk en vooral noodzakelijk de investeringen in onderwijshuisvesting zijn. De schoolbesturen hebben letterlijk de schooldeuren geopend om aan de raad te laten zien dat nieuwe huisvesting nodig is. We hebben ook pijnlijke keuzes moeten maken, onder andere in het uitstellen van de realisatie van IKC West. We zijn blij dat we, door die inspanningen en weliswaar met een half jaar vertraging, in december de kredieten toegekend kregen voor de drie IKC’s die als eerste gepland staan. Daarmee konden we een intense periode – waarin ook onderwijswethouder Eline van Boxtel wegging - positief afsluiten.
Trots
Voor Vivianne en Sylvia is de realisatie van de IKC’s echt een drijfveer in het werk. Sylvia geeft aan dat dit project een van de redenen is waarom zij werken bij de gemeente zo leuk vindt. Sylvia: “Hoe mooi is het dat er straks op zoveel plekken moderne gebouwen zijn gerealiseerd, waar goed en eigentijds onderwijs wordt gegeven?”. Ze hoopt dat kinderen daar met veel plezier naar toe gaan, dat partijen er fijn kunnen samenwerken, en dat daar zo nodig zorg kan worden georganiseerd. Het is ontzettend fijn om aan zoiets te mogen bijdragen. Daarnaast geeft Vivianne aan trots te zijn op het feit dat ze de inhoud overeind hebben weten te houden, ondanks alle kritische vragen en tegenwind. De plannen die zij in eerste instantie voor ogen hadden zijn ook daadwerkelijk goedgekeurd. Vivianne: “En eigenlijk begint het nu pas: per IKC zijn we een kleine twee jaar bezig met ontwerpen en bouwen. Komende periode pakken we er drie tegelijk aan. En daarnaast gaan we ook weer nieuwe IKC’s opstarten voor de Biezen en de wijk West, dus voorlopig hoeven we ons niet te vervelen.”
Vivianne en Sylvia: “We doen dit echt samen met de scholen, kinderopvang en de schoolbesturen; dus rechtstreeks met de mensen die gebruik gaan maken van de IKC’s. Dat gaat ontzettend goed. We hebben zin om nu de volgende fase in te gaan van de realisatie van de IKC’s!”
